Petero Nkurunziza (18 Kigarama 1964 – 8 Ruheshi 2020) Bujumbura, Burundi, ni umurundi w'umunyepolitike yarôngōye igihugu c'Uburundi mukiringo c'imyaka cumi n'itanu kuva muri Myandagaro 2005 gushika muri Ruheshi 2020.

Pierre Nkurunziza
Pierre Nkurunziza
Perezida w'Uburundi
26 Kanama nka 2005 -8 Kamena nka 2020
Ababanjirije Domitien Ndayizeye
Umusimbura Évariste Ndayishimiye
Amakuru yihariye
Ivuka Ya 18 Ukuboza mu 1964 Ngozi (Ubwami Burundi)
Urupfu Ya 8 Kamena ya 2020 (imyaka 55) Karuzi (Karuzi ntara, Burundi)
Impamvu y'urupfu Ifatwa rya Cardiorespiratory na COVID-19
Imva Gitega
ubwenegihugu Umurundi
Iyobokamana Ubukristo
Ishyaka rya politiki CNDD-FDD
Umuryango
Uwo mwashakanye Deniza BUCUMI
Abana 6
Uburezi
Yize muri
  • Kaminuza ya Bujumbura
  • Kaminuza nkuru y'u Rwanda
Amakuru yumwuga
Umwuga umunyapolitiki
Irushanwa rya siporo
Siporo Umupira
Firm
hindura amakuru kuri Wikidata

Ubuzima hinyanyura inyandiko

Nkurunziza yavutse 1963 mu murwa mukuru w'u Burundi, Bujumbura . Yize amashuri abanza mu ntara ya Ngozi n’ayisumbuye muri Kitenga mbere yuko arangiza kaminuza ya Burundi mu 1990 afite impamyabumenyi mu burezi na siporo. Se, Eustache Ngabisha, yatorewe kuba inteko ishinga amategeko mu 1965 nyuma aza kuba guverineri w'intara ebyiri mbere yo kwicwa mu 1972 mu gihe cy'ihohoterwa rishingiye ku moko ryahitanye abandi bantu 100.000 mu Burundi. Nkurunziza yari umwarimu wungirije muri kaminuza ya Burundi. , igihe intambara y'abenegihugu yatangiraga mu Burundi, nyuma y'iyicwa rya perezida wa mbere w'Abahutu, Melchior Ndadaye , mu 1993 .

Yinjiye muri CNDD-FDD mu 1995 ari umusirikare, nyuma yuko ingabo zateye ikigo cya kaminuza, mu 2004 yagiranye ikiganiro na IRIN aho yibuka ibyabaye icyo gihe:

"Mu 1995, ingabo z'Abatutsi zateye mu kigo zica abanyeshuri 200. Bagerageje no kunyica. Abagabye igitero barashe ku modoka yanjye ariko ndasohoka ndahunga. Batwitse imodoka yanjye. Hanyuma ninjira muri CNDD-FDD nka a umusirikare. Iyi ntambara yaduhatiwe; ntabwo twatangiye. "

Nyuma yakurikiranye iterambere muri CNDD-FDD kugeza ageze ku mwanya w’umunyamabanga mukuru mu 1998 . Mu 2001, yatorewe kuba umuyobozi.

Byongeye kandi, mu 2003 , yagizwe Minisitiri w’ubutegetsi bwiza muri manda yinzibacyuho ya Domitien Ndayizeye .

 
Pierre Nkurunziza 2014 Blue Room White House (cropped)

Kugera kuri perezidansi hinyanyura inyandiko

Nyuma intsinzi y'amatora ya CNDD-FDD mu Burundi amatora mu Kamena ya 2005 , Nkurunziza yagizwe umukandida Perezida. Yatorewe kuba perezida udatowe n'Inteko ishinga amategeko y'Uburundi (akora nk'ishuri rikuru ry'amatora) ku ya 19 Kanama 2005 , atangira uyu mwanya ku ya 26 Kanama .

Yiyise umukristo "wavutse ubwa kabiri", Pierre Nkurunziza yashakanye mu 1994 akaba se w'abahungu babiri. Afite abavandimwe 6, babiri muri bo bishwe mu ntambara yo mu 1993 abandi batatu bishwe ari abasirikare ba CNDD-FDD. Gusa umwe muri barumuna 7 yari umugore, kandi aracyariho. Nk’umwirondoro ukabije w’ibibazo by’imibereho, Nkurunziza yiratiye kurwanya abaryamana bahuje ibitsina mu gihugu cye ndetse akaba yaranamenyekanye kubera ishyirahamwe Gatolika ry’Ubutaliyani.

Manda ya kabiri ya Nkurunziza yabonye kutishimira ubuyobozi bwe. Muri Kamena 2014, kwiruka hanze yabujijwe gutinya ko imyitozo yo mu matsinda ishobora gukoreshwa nk'igifuniko cy'inama za politiki. Ku ya 25 Mata 2015, Dissent yaje gutangaza ko Nkurunziza azakomeza manda ya gatatu mu matora ya perezida ateganijwe muri Kamena uwo mwaka. Ibi bisa nkaho binyuranyije nijambo ntarengwa ryashyizweho mu masezerano ya Arusha kandi ryateje imyigaragambyo ikabije i Bujumbura n'ahandi bigatuma habaho guhangana. Icyakora, Urukiko rw’Itegeko Nshinga rwemeje ku ya 5 Gicurasi ko manda ya gatatu iteganijwe yemewe. Nyuma imyigaragambyo yariyongereye kandi abantu benshi baricwa.